Pomimo prawidłowego żywienia zwierząt hodowlanych opartego na dawkach pokarmowych, które zostały opracowane przez specjalistów i powinny zaspokajać zróżnicowane potrzeby żywieniowe zwierząt w zależności od cyklu produkcyjnego, istnieje duży problem z zaburzeniami w gospodarce mineralnej. Jakie są skutki niedoboru fosforu u zwierząt hodowlanych?
Najczęstsze niedobory w żywieniu zwierząt hodowlanych dotyczą takich minerałów jak fosfor, wapń i potas. Przewlekły niedobór fosforu to hipofosfatemia, niedobór wapnia określany jest jako hipokalcemia, zaś niedobór potasu to hipokaliemia.
Za co odpowiada fosfor w żywieniu zwierząt hodowlanych?
Fosfor jest tym minerałem, który jest konieczny do prawidłowej pracy organizmu. Odpowiada zwłaszcza za funkcjonowanie układu kostnoszkieletowego, a także układu nerwowego. Odpowiedni poziom fosforu ma istotne znaczenie dla zdrowia bydła w okresie okołoporodowym. Fosfor gromadzony jest głównie w tkance kostnej.
Hipofosfatemia u zwierząt hodowlanych
Nieodpowiednie stężenie fosforu przekłada się głównie na zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, możliwość wystąpienia chorób układu nerwowego oraz układu ruchu, a także wywiera istotny wpływ na płodność zwierząt.
Niedobór fosforu prowadzi do występowania zmian osteopatycznych. Niedostateczna podaż fosforu i stan hipofosfatemii u krów objawia się ciężkim podnoszeniem się, licznymi deformacjami kości, kulawiznami, bolesnością kończyn. Pogorszenie wzrostu, niska produkcja mleka, zmniejszenie pobrania paszy, słabe wskaźniki rozrodu mogą wskazywać także na niedobór fosforu.
Poziom fosforu u bydła w okresie okołoporodowym
Hipofosfatemia jest typowym schorzeniem dla okresu okołoporodowego zwierząt hodowlanych. Często obserwuje się ciężkie skutki niedoboru fosforu, które mogą się pojawić zarówno przed porodem, jak i po porodzie. Wymienia się wśród nich początkowo zwłaszcza zmniejszenie pobrania paszy, a z czasem zaleganie poporodowe i hemoglobinurię poporodową. Do objawów hemoglobinuria poporodowej zalicza się zblednięcie błon śluzowych przyspieszenie pracy serca, odwodnienie, spadek mleczności, żółtaczkę i gorączkę.
Problemy u krów mlecznych w związku z niedoborami fosforu najczęściej dotyczą rozrodu i spadku wydajności mlecznej. Pożądany poziom fosforu nieorganicznego we krwi u bydła mlecznego powinien utrzymywać się na poziomie od 4 do 8,5 mg/dl. Krowy zalegające przez okres krótszy niż 3 dni, po zastosowaniu preparatów uzupełniających w diecie, zwłaszcza fosforanów paszowych, mają szansę na powrót do formy.
Wpływ niedoboru wapnia na poziom fosforu
Skutkiem niedoboru wapnia we krwi jest podwyższony poziom parathormonu. Hormon produkowany przez przytarczyce wpływa bardzo korzystnie na gospodarkę wapniową, jednak wysoki poziom przyczyna się do tego, że nerki nie zatrzymują fosforu. Niska zawartość fosforu nieorganicznego we krwi prowadzi do rozwoju klinicznych postaci niedoboru tego pierwiastka.
Jak uzupełniać niedobory fosforanu u zwierząt hodowlanych?
Głównymi czynnikami, które prowadzą do niedoborów fosforu u zwierząt hodowlanych są:
- zbyt mała ilość dostarczanego fosforu w dawce pokarmowej,
- nieodpowiedni stosunek ilości wapnia do fosforu, zarówno w paszy, jak i w suplementach,
- niska przyswajalność związków fosforanowych stosowanych w diecie zwierząt,
- leczenie chorób zwierzęcych z zastosowaniem preparatów z dużą dawką jonów wapnia i magnezu,
- brak odpowiedniego monitorowania składu paszy, niedostosowywanie dodatków paszowych do problemów w stadzie oraz brak kontroli parametrów biochemicznych krwi u zwierząt hodowlanych,
- zmiany dawek letnich na dawki zimowe i na odwrót.
Pasze roślinne są bogate w fosfor, jednak ma on w nich postać związków fitynowych, przez co trawiony jest tylko w niewielkim stopniu. Niedobór fosforu świetnie uzupełniają pasze pochodzenia mineralnego. Mowa tutaj o cenionych przez hodowców fosforanach paszowych. Strawność fosforu waha się w przypadku fosforanów paszowych na poziomie 70-90%. Fosforany paszowe umożliwiają szybkie wyrównywania zarówno niedoboru fosforu, jak i wapnia w paszach. Wytwarza się je na potrzeby intensyfikacji hodowli zwierząt gospodarskich.
Inspirowane: bas-pol.pl – serwatka paszowa
