Procesy obróbcze prowadzą do powstawania zadziorów, zwanych inaczej gratami. To ostre fragmenty blachy wystające poza krawędź. Należy się ich pozbywać ze względów typowo technologicznych, ale również eksploatacyjnych (chodzi też oczywiście o bezpieczeństwo).
Czym jest gratowanie?
Gratowanie to proces, który polega na wygładzaniu ostrych krawędzi i usuwaniu zadziorów, oraz nierówności, które powstają w procesie obróbki blachy. Zadziory mogą utrudniać kolejne etapy produkcji, dlatego należy je usuwać, wygładzać, zaokrąglać lub tępić czy fazować. Zadziory znajdują się na krawędziach, dlatego też gratowanie może być wykonywane równocześnie z wyoblaniem krawędzi czy ich fazowaniem (ścinanie pod kątem).
Usprawnianie gratowania: przykładowe metody obróbki
Usuwanie zadziorów może przebiegać na wiele różnych sposobów. Inne są mniej, drugie bardziej efektywne, dlatego warto zastanowić się, która metoda będzie w danym zakładzie najwłaściwsza. Wybór metody pozwoli na zwiększenie efektywności gratowania i usprawnienia nie tylko procesu usuwania zadziorów, ale całego procesu produkcyjnego.
Ręczne wygładzanie zadziorów
Najprostsza, najmniej wydajna i wymagająca najwięcej czasu metoda: gratowanie ręczne. Stosowana głównie w produkcji jednostkowej, bardzo rzadko w produkcji seryjnej (elementy o bardzo skomplikowanym kształcie lub wielkości). Zadziory usuwa się ręcznie za pomocą pilników i gratowników, a efekt końcowy zależy od umiejętności i doświadczenia pracownika. Gratowanie ręczne nie zapewnia powtarzalności parametrów i doskonałej precyzji, dlatego warto zastanowić się nad innymi, lepszymi sposobami gratowania.
Obróbka wibrościerna
Powszechna metoda gratowania. Gratowanie wykonuje się za pomocą medium ściernego, którym może być wygładzarka wibracyjna kołowa lub korytowa wypełniona ścierniwem o dużej twardości (musi być twardsze niż obrabiany materiał). Rolę ścierniwa pełnią kształtki stalowe, miedziane, porcelanowe, żywiczne i inne. Obróbka w urządzeniu prowadzona jest na mokro (płyn wspomagający), a dodawane środki chemiczne mają zapobiegać korozji. Wadą tej metody są odpady poszlifierskie i ścieranie się kształtek.
Obróbka elektryczna i chemiczna
Ten, kto chce usprawnić proces gratowania, powinien rozważyć wybór metody elektrycznej, chemicznej bądź elektrochemicznej. Metoda chemiczna polega na nurzaniu elementów w roztworach trawiących. Skład i temperatura dobierane są do konkretnego materiału. Elementy mocuje się pojedynczo lub partiami w koszach albo bębnach czy stojakach i nurza w zbiornikach z roztworem chemicznym, a później w roztworze myjącym. Ta metoda jest używana do elementów o niestandardowych kształtach. Jeszcze wydajniejszym sposobem obróbki jest oczywiście obróbka elektrochemiczna (ECD), gdzie korzysta się z elektrolizy. Trzeba jednak mieć świadomość, że jest to metoda kosztowna.
Nowoczesne urządzenia do gratowania
Zakłady przemysłowe chętnie sięgają po nowoczesne urządzenia, które pozwalają na efektywne przeprowadzanie procesów gratowania bez ponoszenia wysokich kosztów eksploatacyjnych. Wiele z nich, np. maszyny od firmy Autopulit, pozwalają na wykonywanie także innych procesów obróbki powierzchniowej, np. polerowania lub szlifowania. Inwestycja w tego rodzaju sprzęt przyspiesza wiele końcowych procesów obróbki, przekładając się na wydajność pracy w zakładzie.
inspiracja: polteknik.pl – robotyzacja procesów przemysłowych
